Ergoterapinin, insanların faaliyetlere katılmasını engelleyen fizikî, bilişsel ve duygusal pürüzleri ele alarak ömür kalitelerini arttırmayı hedefleyen bir meslek olduğunu belirten uzmanlar, kişi merkezli uygulamaların ergoterapinin odak noktası olduğunu söylüyor. Ergoterapistlerin, kişinin hayat kalitesini kıymetlendirmek için anketler, kıymetlendirme ölçekleri ve performans testleri üzere çeşitli araç ve geliştirilmiş ölçütler kullandığına değinen Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi müdahalesinin sonuçlarının bireyden bireye değişebileceğine dikkat çekiyor. Ergoterapiyi insanın hayat kalitesini arttıran bir sanat olarak tanımlayan Asgerova, “Yaşamdan keyif almayı öğretir ve şahısların hayatlarına dokunur.” değerlendirmesini yapıyor.
Üsküdar Üniversitesi Toplumsal Bilimler Fakültesi Ergoterapi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi mesleği ve ergoterapinin ömür kalitesini arttırmadaki rolü hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Ergoterapinin odak noktası, yaşam kalitesini artırmaya yönelik kişi merkezli uygulamalar
Yaşam kalitesinin, bireylerin fizikî, zihinsel, toplumsal ve duygusal durumlarına nazaran algıladıkları ömür doyumunun seviyesi olduğunu belirten Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi literatürünün ise son yıllarda bireylerin toplumsal iştirakini ve ömür kalitesini etkileyen faktörlerin araştırılması ve bu alanlara yönelik müdahale yaklaşımları üzerinde durduğunu söyledi. Asgerova bunun nedenini, aktivite performansını, toplumsal iştiraki ve hayat kalitesini artırmaya yönelik kişi merkezli uygulamaların, ergoterapi biliminin odak noktası olması formunda söz etti.
Yaşam kalitesini etkileyen faktörlerden ‘katılımın toplumsal hayata dâhil olmayı tabir ettiğini söyleyen Agerova, “Kişinin ihtiyaç duyduğu her alanda şahsî tercihine nazaran faal ya da pasif olarak rol alması, hayat performansı gösterebilmesidir. Aktivite-rol iştiraki, bireyin sosyo-kültürel bağlamının kesimleri olan ve kişinin keyifli olması için istenilen yahut gerekli olan günlük hayat aktiviteleri, iş ya da oyunlar üzere aktivite-rollerle ilgilenmesidir. Bir hobi edinmek, rutin ferdî bakım yapmak, tam ya da yarı vakitli bir işte çalışmak, kişinin konutuyla ilgilenmesi ve okula gitmek, bu iştirak biçimine verilebilecek örneklerdir.” diye konuştu.
Her yaştan insanın hayatına dokunabiliyor
Ergoterapinin, her yaştan insanın kendileri için değerli olan faaliyetlere ve misyonlara katılmalarına yardımcı olan bir sıhhat mesleği olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Bu mesleğin emeli, bir kişinin öz bakım, iş ve boş vakit üzere günlük aktiviteleri inançlı, verimli ve tatmin edici bir formda gerçekleştirme yeteneğini geliştirmektir. Ergoterapistler, kendileri için kıymetli olan faaliyetlere katılmalarını engelleyen fizikî, bilişsel, duygusal yahut gelişimsel zorlukları olabilecek bireylerle çalışır. Her bireyin güçlü yanlarını ve zorluklarını kıymetlendirmek, muhakkak maksatlara ulaşmaya odaklanan kişiselleştirilmiş tedavi planları geliştirmek için kişi merkezli bir yaklaşım kullanırlar. Bu yaklaşımlar insanların kendileri için değerli faaliyetlerde bulunmalarına yardımcı olmak ve günlük vazifeleri yerine getirme yeteneklerini geliştirmek için tasarlanmıştır.” açıklamasında bulundu.
Ergoterapi, kazanılmak istenen hayat kalitesi için kullanılabilecek stratejileri ve teknikleri öğretir
Ergoterapinin, insanların faaliyetlere katılmasını engelleyen fizikî, bilişsel ve duygusal manileri ele alarak genel hayat standartlarını iyileştirebileceğine vurgu yapan Asgerova, “Ergoterapi bir kişinin genel refahı ve hayat kalitesi üzerine önemli bir tesire sahip olabilir. Tüm bunlar incelendiğinde, ömür kalitesinin ergoterapi ile kontağı bulunuyor. Ergoterapi bilimi; bütüncül yaklaşım, ömür uzunluğu gelişim ve kişi-çevre-aktivite ortasındaki kompleks bağlantı ile ilgilenir.” dedi.
Mesleğin sıhhat hizmetlerindeki rolünü savunmak ve uygun sonuç ölçütlerinin geliştirilmesini teşvik etmek için kişi merkezlilik ve holizm üzere mesleksel terapi pahalarını içeren net bir hayat kalitesi kavramsallaştırmasına gereksinim olduğunu belirten Asgerova kelamlarına şöyle davam etti:
Engelli, kronik sorunu olanların bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olur
“Ergoterapi alanında ömür kalitesi ‘umut uyandıran, motivasyon yaratan, kişi için manalı olan ve bireye memnuniyet sunan, hayatın vizyonunu oluşturan, sağlığı teşvik eden, güçlenmeyi mümkün kılan aktiviteleri seçme ve bunlara katılma yoluyla ömür kalitesini belirleme’ halinde açıklanabilir. Ergoterapi ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi, bireylerin bu aktiviteleri gerçekleştirirken kullanabilecekleri stratejileri ve teknikleri öğretir. Ayrıyeten engelli yahut kronik sıhhat meseleleri olan bireylerin daha fazla bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olabilir, bu da genel hayat kalitelerini ve hayat standartlarını güzelleştirebilir.”
Ergoterapi ruh sıhhatini da olumlu etkiler
Ergoterapinin, genel hayat standartlarının değerli bir bileşeni olan kişinin ruh sıhhati üzerinde de olumlu bir tesire sahip olabileceğinin altını çizen Asgerova, “Anlamlı faaliyetlere iştiraki teşvik ederek kişinin ruh halini güzelleştirebilir, depresyon ve korku hislerini azaltabilir. Ayrıyeten insanların zihinsel sıhhatlerini ve refahlarını daha da artırabilecek toplumsal irtibatlar kurmalarına yardımcı olabilir. Bireyler bağımsızlıklarını tekrar kazandıklarında kendilerine olan itimatları artar. Bu inançla günlük aktivitelerini gerçekleştirirken içsel motivasyonunu tekrar kazanır. Toplumsal yaşantıların sürdürülmesi ve keyif alınan aktifliklerin yapılması üzere etkenler hayat kalitesini arttıran faktörlerdir.” formunda konuştu.
Yaşam kalitesini pahalandırmak için birtakım ölçütler kullanılır
Bireylerin ömür kalitesini değerlendirirken çeşitli şartların incelendiğini lisana getiren Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Yaşam kalitesini pahalandırmak için ergoterapistlerin kullandığı anketler, kıymetlendirme ölçekleri ve performans testleri üzere çeşitli araç ve geliştirilmiş ölçütler vardır. Bunlar kişinin fizikî sıhhat durumu, günlük hayat aktivitelerini yapma ve hareket kapasitelerini gerçekleştirme, kişinin zihinsel sıhhatini, kişinin toplumsal etkileşimlerini, kişinin mesken yahut iş ortamı hakkında bilgi sağlar.” dedi.
Asgerova, bu ölçekler sayesinde bilgi edinilebilecek mevzuları şöyle sıraladı:
– Genel ömür doyumu ve ömür kalitesi
– Fizikî ve ruhsal sıhhat, toplumsal münasebetler ve çevre
– Kişinin konut ortamının güvenliğini ve erişilebilirliği
– Kişinin kendi algıladığı mesleksel performansını ve günlük faaliyetlerden memnuniyeti
– Mesken ortamındaki günlük etkinliklere iştirakin önündeki engeller
– Genel sıhhat algıları, fizikî işleyiş, fizikî yahut duygusal problemlere bağlı rol sınırlamaları, toplumsal işleyiş, enerji/yorgunluk, ağrıyı kıymetlendirme, sıhhatle ilgili hayat kalitesi
– Hareketlilik, öz bakım, olağan aktiviteler
– Belli hayat alanlarındaki memnuniyet
“Ergoterapi, insanın hayat kalitesini arttıran bir sanattır”
Tüm değerlendirmeler yapıldıktan sonra hayat kalitesini arttırmaya yönelik amaçların kişi ile iş birliği içerisinde belirlendiğini ve bilgiler ışığında bireye özel müdahale planı hazırlandığını söz eden Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Bu plan, kişinin günlük hayat aktivitelerini daha bağımsız bir halde yapabilmesini ve hedeflenen ömür kalitesine ulaşmayı hedefler.” dedi.
Ergoterapi ve hayat standartlarının birbiriyle yakından irtibatlı olduğuna ve ergoterapinin, bir kişinin hayat kalitesini, bağımsızlığını ve genel refahını güzelleştirmede değerli bir rolü olduğuna vurgu yapan Asgerova kelamlarını şöyle tamamladı:
“Ergoterapi müdahalesinin sonuçları bireyden bireye değişebilir lakin genel olarak, ergoterapi müdahalesinin ömür kalitesine olumlu tesiri vardır. Zira ergoterapi, müspet terapidir. Hatta, geniş bir açıdan bakıldığında ergoterapi, tam manasıyla ‘insanın ömür kalitesini arttıran bir sanattır’ diyebiliriz. İnsan hayatında kıymetli bir yer fiyat ve her türlü yaşamsal mevzuyu ele alarak kişinin içinde bulunduğu durumu her ne olursa olsun düzgünleştirir. Ömürden keyif almayı öğretir ve şahısların hayatlarına dokunur.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
