Herkesin toksik şahıslar ve münasebetlerle karşılaşabileceğini belirten uzmanlar, bu bireylerin yakın etrafımızda de olabileceğini söylüyor. Bağlarda çaresizlik, öfke, suçluluk, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere hislere dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu hisleri sık yaşıyorsanız bu alakanın toksik olduğunu söyleyebiliriz.” diyor. Toksik bireylerin özür dileme eğiliminde olmadığını vurgulayan Bhais, toksik bireylerin olumsuz hislerini karşısındakine atarak onları da aşağı çektiğinin ve bu bireylerde ekseriyetle kişilik bozukluğu sorunu olduğunun altını çiziyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, toksik şahısların ve toksik alakaların özelliklerine dair açıklamalarda bulundu.
Toksik kişiyi ya da bağlantıyı vakitle tanırız
Hepimizin hayatında vakit zaman toksik beşerler, toksik alakalar olabilir diyerek kelamlarına başlayan Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu kişi akrabalardan, aileden biri, arkadaş, sevgili yahut eş olabilir. Kısa vadeli hayatımıza girebilir ya da uzun vadeli hayatımızda kalabilir. Biz bu şahısları süreç içinde bize hissettirdikleri ya da bağlantının formuyla tanıyoruz.” tabirlerini kullandı.
Sık yaşadığınız olumsuz hisler bağın toksik olduğunu gösterir
‘Toksik’ kavramının ‘zehirli’ demek olduğunu hatırlatan Bhais, “Yani bizi zehirleyen, bizi aşağı çeken. Biz toplumsal bağlantılarımızı neden kurarız? Daha yeterli daha keyifli, daha başarılı olabilmek, bize cüret vermesi, takviye olması için. Lakin bu şahıslar tam zıddını yapar. Biz bu bireyleri nasıl tanıyoruz? Öncelikle bizim ilgilerimizde hissettiğimiz hislerden bunu çıkartıyoruz. Şayet kimi beşerlerle bağlantınızda çaresizlik, öfke, suçluluk üzere, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere kimi hisleri sık yaşadığınızı düşünüyorsanız, bu alakanın aslında toksik bir bağ olduğunu söyleyebiliriz. Karşı tarafın bizi bir halde manipüle ettiğini, değiştirmeye, denetim etmeye, muhakkak istikametlere çekmeye çalıştığını düşünebiliriz. Yaşadığımız bu hislerden anlayabiliriz.” diyerek toksik ilgiyi açıkladı.
Haklı olsanız bile suçluluk hissi yaşamanıza neden olurlar
Sağlıklı alakalarda de tarafların birbirlerine yanlış davranışlarda bulunabileceğine, yanılgılar yapılabileceğine ve kırıcı olunabileceğine değinen Bhais, “Sonrasında özür bekleriz. Fakat bu şahıslarda geri vites yoktur, yani geri adım atma durumu yoktur. Bu şahıslar yanlış bir şey yaptıklarını düşündüklerinde ya da siz bunu düşünüyor olsanız bile asla özür dilemezler. Hatta şöyle olur, dersiniz ki, ‘bu durumda yüzde yüz ben haklıyım, bu hususta da bir şey diyemez artık’. O konuşma o denli farklı yerlere sarfiyat, o denli gündemler açılır ki sonrasında siz kendinizi suçluluk hissiyle bulursunuz. Aslında baktığınızda burada da bir manipülasyon var.” dedi.
Özür dilememek gereksinimlerine güzel geliyor
“Özür dileyememenin birçok sebebi olabilir.” diyen Bhais bu şahıslarda sebebin özgüvenle bağlantılı bir sorun olduğuna dikkat çekti. Bhais, “Kendisine bir yıkım üzere gelebilir. Bu bireyler için özür dilemek, ‘ben yanlışım, ben kusurluyum, bana olan hürmet kaybolacak, bu yüzden asla geri adım atmamalıyım, sonuna kadar gitmeliyim’ demek. Olağan ki bunların da çocukluk öğrenmeleri ve aile yaşantılarından geldiğini biliyoruz. Bu şahıslar durduk yere bu türlü olmuyorlar. Ancak bir formda onların gereksinimlerine özür dilememek yeterli geliyor. Ancak karşıdaki insanın gereksinimine düzgün gelmiyor.” açıklamasında bulundu.
Olumsuz hisleri size de geçer
Bu şahısların, bağlantılarda daha fazla sorun yaşayan, ziyan görebileceğini, yalnız olduğunu, kimseye güvenmemesi gerektiğini düşünen bireyler olabileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu bireylerin de hayata bakışıyla baş etme sistemleri aslında bu bağlantı stili. Yaşadıklarının sonucunda şahıslar bu türlü bir usul geliştiriyor. Özür dilememek, karşı tarafa kimi hisler hissetmek üzere. Zira vaktinde kendisi de bunu hissetmiş. Olumsuz his aynası diyorum ben buna. Kişi hissettiği hisleri aslında karşı tarafa aktarıyor.” dedi.
Bu bireylerde çok önemli bir memnuniyetsizlik beklendiğini söyleyerek kelamlarına devam eden Bhais, “Sürekli şad olmama durumu vardır. Tenkit vardır, daima bir şeylere sinirlenirler, kızarlar, rahatsız olurlar, alınganlık gösterirler. Bir kafeye gidersiniz garsonla tartışırlar, sinemaya gideceksinizdir sinemanın yeri ile ilgili şikayet ederler. Siz de bir müddet sonra o hisleri satın alırsınız, bir mühlet sonra sizde onun yanındayken bu hisleri sık hissettiğinizi daha eleştirel, daha alıngan olduğunuzu fark edersiniz. Aslında sizi de o hislerle aşağıya çekmeye çalışırlar.” biçiminde konuştu.
Toksik bireyler için ‘kötü kalpliler’ diyemeyiz
Bu bireylere ‘kötü insanlar’ denilemeyeceğinin altını çizen Bhais, “‘Bu kişi berbat kalpli ve bana bunu yapmaya çalışıyor’ diyemeyiz. Yalnızca hayatta öğrendikleriyle, aldıkları topladıkları bilgilerle bu türlü baş edebildikleri için kişi bunu yansıtıyor. Mesela, tıpkı şeyleri onlara yapmaya başlarsanız bunu olağan karşılarlar. Onlar aslında münasebetin tabiatının bu olduğunu düşünüyor. O yüzden de siz ona birebir biçimde davrandığınızda o kendini gerçekleştiren kehanet üzere düşünüyor. ‘Böyle olacağı muhakkaktı, esasen bu türlü olmasını bekliyordum’ diye düşünürler.” kelamlarıyla açıkladı.
Toksik kişiliğin farkına varılması çok zor
Bu durumun farkında varılmasının çok güç olduğunu söyleyen Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bireyler lakin, hayatlarında değer verdiği bireylerle sorun yaşadığında, münasebetlerinde ya da hayatı yaşama formunda sorun olduğunu fark ettiklerinde terapiye başvuruyor. Diyor ki, ‘ben keyifli değilim, ben hayatımdan mutlu değilim, yani ortada bir şey yok fakat ben mutlu değilim.’ Ya da ‘Ben herkesle tartışıyorum, herkesle arbede ediyorum. Herkes benden uzaklaşıyor, yalnız hissediyorum.’ Fakat bu şikayetlerle, dolaylı yollardan fark ederek geliyorlar.” açıklamasında bulundu.
Davranışları çoklukla kişilik bozukluğu kaynaklı
Toksik insanların davranışlarının altında yatan nedenin aslında bir hastalık olduğunu lisana getiren Bhais, “Altta yatan neden, tasa, depresif bir durum, kişilik bozuklukları olabilir. Çoklukla kişilik bozuklukları daha sık gördüğümüz bir neden oluyor. Bu nedenle yeterli insan yahut berbat insan olarak değerlendirmemek, bunun bir hastalık olduğunu bilmek gerekiyor.” ihtarında bulundu.
Sağlıklı bir alakada aldığınız kadar verebiliyor olmak önemli
Memnuniyetsiz, depresif yahut telaşlı herkese toksik denilemeyeceğine dikkat çeken Bhais kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bir bağın başından sonuna siz bu durumları hissediyorsanız o toksik bir kişidir. Lakin bazen arkadaşlarımızın dosta muhtaçlığı vardır, bir şeyleri anlatmaya muhtaçlığı vardır. Birtakım insanların çok keyifli olmadığı için sessiz kalmaya gereksinimi vardır. Bu periyotları de arkadaşlarla birlikte geçirmek gerekebilir. Sağlıklı bir ilgide aldığınız kadar verebiliyor olmak değerlidir. Ben şayet kıymetli hissetmek ya da inanç hissi verebiliyorsam, o da bana sevgi ve şefkati verebiliyor mu? Benim gereksinimim olanı alıp ben ona gereksinimi olanı verebiliyor muyum? Bir taraf daha fazla veriyorsa, bir taraf daima daha fazla alıyorsa o vakit orada istikrarsız ve sağlıklı olmayan bir bağlantı vardır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
